Nasi biolodzy z klasy 1MH w miniony piątek byli na wykładzie związanym z projektem popularyzującym naukę w Pomorskim Parku Naukowo-technologicznym nt. „Urzekające torfowiska Pomorza”, który wygłosi Prof. dr hab. Krzysztof Banaś z UG.
Prof. dr hab. Krzysztof Banaś– nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Gdańskim, Kierownik Pracowni Ekologii Wód Słodkich, Kierownik Katedry Ekologii Roślin. Hydrochemik, hydroekolog, botanik, specjalista w zakresie ekologii roślin, zajmuje się regulatorami struktury roślinności podwodnej w jeziorach Pomorza, a także funkcjonowaniem i antropogenicznymi przekształceniami jezior i torfowisk. Od 15 lat zajmuje się hodowlą roślin mięsożernych. Opiekun Kolekcji Narodowych na wydziale Biologii UG rodzaju Heliamphora i rodzaju Nepenthes
Torfowiska bałtyckie to niezwykłe i unikatowe miejsca, o których istnieniu niewielu słyszało. Wykładowca omówił m.in. rośliny i zwierzęta występujące jedynie na torfowiskach, współzależnościach między nimi, a także relacji między ludźmi a torfowiskami. Od wieków, jesteśmy nierozerwalnie związani z tymi mokradłami. Pełnią istotną rolę m.in. klimatotwórczą w związku z absorbcją i retencją znacznych ilości wody , nie mówiąc o rezerwuarze o funkcji akumulacji CO2. Prelegent omówił zagrożenia dla ich istnienia i sposobach ich ochrony.
Ciekawostki: większość siedlisk, na których powstaje torf, składa się z dwóch warstw.
Górna warstwa, akrotelm, jest natleniona i zachodzi w niej dość intensywny rozkład materii organicznej.
Dolna, katotelm, jest mało natleniona, a rozkład jest powolny.
Granicą między tymi warstwami jest mniej więcej poziom minimalnego lustra wody latem. Typowo jest to 10–50 cm poniżej powierzchni.
W aktywnym torfowisku większość węgla zasymilowanego w ramach produkcji pierwotnej jest stosunkowo szybko uwalniana z powrotem jako dwutlenek węgla, a ok. 5–10% rocznej produkcji biomasy ostatecznie przekształca się w torf. W katotelmie zachodzi dalszy, powolny rozkład materii organicznej i uwalnianie węgla.
Torf wydobywany z torfowiska był używany jako opał. Do tej pory w Bilansie zasobów kopalin torf figuruje jako surowiec energetyczny. Torf używany jest w ogrodnictwie i balneologii jako borowina.
W Polsce jest ponad 49 tysięcy torfowisk, z których zdecydowana większość występuje na północy kraju, w pobliżu wybrzeża Bałtyku, na Mazurach i Kurpiach oraz w dolinach Noteci i Biebrzy. Z tego 90% to torfowiska niskie, 6% – torfowiska wysokie, a resztę tworzą formy przejściowe. Na obszarach górskich torfowiska występują w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej w Karpatach oraz w Górach Izerskich, Karkonoszach, Górach Stołowych i Górach Bystrzyckich w Sudetach.
W krajach Unii Europejskiej wiele typów torfowisk ma status siedliska przyrodniczego, a więc wymaga ochrony w systemie Natura 2000.
Torfowiska jako jeden z typów szeroko rozumianych mokradeł są przedmiotem ochrony na mocy konwencji ramsarskiej (czyli Konwencji o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego).